“Trưởng thành khi biết khoan dung”: Từ xung đột gia đình đến trị liệu tâm hồn

Những lá thư hàn gắn

Tác giả kể chuyện qua những bức thư. Toàn bộ đều là thư tay. 50 bức thư của 12 thành viên trong một đại gia đình 4 thế hệ đã hé lộ mọi tình tiết của câu chuyện. Trong thư, các nhân vật chia sẻ quá khứ về mâu thuẫn gia đình làm tổn thương và gây nên những mối bất hòa giữa cha mẹ và con cái, giữa anh chị em, làm tan vỡ các mối quan hệ vẫn chưa thể hàn gắn.

Từ lá thư đầu tiên là khởi nguồn cho hiệu ứng viết thư lan tỏa, chúng ta được chứng kiến một hành trình “giải cứu tâm hồn” cho mỗi người, mỗi thế hệ và sự hợp lực để giải cứu cả gia đình. Những bức thư xâu chuỗi lại như những màn kịch. Vấn đề trong cuộc sống của mỗi thế hệ mỗi khác nhau, vấn đề của từng người trong từng thế hệ cũng tách rời.

Tác phẩm được viết với hình thức là những bức thư, Gérard Salem đã hóa giải xung đột gia đình bằng những hiểu biết tinh tế

Nhưng mối dây liên kết giữa họ là tình cảm gia đình, chính tình cảm ruột thịt đã giúp người ta bao dung hơn, mở lòng để tha thứ cho người khác và cho chính bản thân của mình. Lá thư cuối cùng là kết thúc mở về tương lai tốt đẹp và hạnh phúc, tuy tất cả chỉ là tưởng tượng của một đứa trẻ, nhưng quan trọng là mỗi người chúng ta đã bước ra khỏi những trang thư để tự giải cứu chính tâm hồn của mình. 

Tại sao tác giả lại chọn thư tay?

Hình thức viết và trao đổi thư tay trong tác phẩm chính là cách thể hiện của liệu pháp viết trị liệu. Viết trị liệu là một liệu pháp biểu cảm sử dụng hành vi viết và xử lý chữ viết như một cách để điều trị. Viết trị liệu cho rằng khi một người viết ra cảm xúc của mình sẽ giúp làm giảm những tổn thương trong tình cảm. Liệu pháp này giúp các bệnh nhân đối phó với những bệnh về tâm thần và thể chất. Đặc biệt là các bệnh nhân mất đi người thân, bị bỏ rơi và lạm dụng chất gây nghiện cần được điều trị tâm lý.

Nhiệm vụ của bệnh nhân là viết thư gửi cho những người được chọn, còn sống hoặc đã chết, sau đó nhận những hồi đáp giả định từ người nhận. Như vậy, tác giả đã khéo léo khắc họa từng nhân vật là đại diện cho các căn bệnh tâm thần và những vấn đề tâm lý mà con người hiện đại qua nhiều thế hệ, trong gia đình và ngoài xã hội, hay mắc phải. Đồng thời ông lồng ghép vào mỗi lá thư phương pháp điều trị riêng cho từng trường hợp.

Gérard Salem là một bác sĩ tâm thần học về tâm lý trị liệu về gia đình. Bóng dáng của ông ẩn hiện xuyên suốt tác phẩm. Từ hình ảnh trực tiếp của nhân vật bác sĩ chữa bệnh tâm thần đến những nét đẹp của văn hóa Đông Tây mà chúng ta được chiêm ngưỡng qua góc nhìn của một người yêu thích khám phá các nước Mỹ, Trung Quốc, Ý, Pháp như ông.

Nghệ thuật giúp xoa dịu những trái tim

Nếu để ý, chúng ta sẽ thấy tác giả đã thể hiện sự am hiểu của mình trên rất nhiều lĩnh vực nghệ thuật, từ văn học đến âm nhạc, điện ảnh và đặc biệt là hội họa trong tác phẩm. Những chi tiết đặc sắc này không chỉ mang đến bức tranh sinh động về văn hóa văn nghệ của phương Đông và phương Tây, chúng còn là một liệu pháp điều trị: trị liệu nghệ thuật.

Trị liệu nghệ thuật là một loại hình trị liệu xem nghệ thuật như cách để giao tiếp, thể hiện, khám phá suy nghĩ và cảm xúc của bản thân. Khi thể hiện được cảm xúc và suy nghĩ, chúng ta mới đối mặt và giải quyết được nỗi buồn cũng như vượt qua khó khăn trong cuộc sống.

Qua tác phẩm, chúng ta thấy trị liệu nghệ thuật cũng linh hoạt và thích hợp cho nhiều đối tượng ở các lứa tuổi như viết trị liệu. Kể cả trẻ nhỏ cũng có thể áp dụng liệu pháp này như cách mà các nhân vật nhỏ tuổi trong truyện chọn cho mình loại hình và tác phẩm nghệ thuật để giải tỏa tâm trạng và nói lên suy nghĩ của bản thân.